روانِ مظلوم!

به گزارش رخداد غرب به نقل از ایسنا،بر اساس آمارها ۲۰ تا ۲۵ درصد افراد جامعه به نوعی از اختلال روان رنج می‌برند که عدد قابل توجهی است، با این وجود هیچگاه به تعداد بیماران جسمی که در مطب پزشکان می‌بینیم، مراجعه کننده به روانشناس، روانپزشک و تراپیست‌ها نداریم و این یعنی در جامعه به درمان بخش عمده اختلالات روان بی‌توجهی می‌شود.

مشکلات روان به نوعی در سایه مشکلات جسمی مغفول مانده و ادامه این وضعیت می‌تواند جامعه را به سمت مشکلات جدی سوق دهد که دامن آن نه تنها زندگی خود فرد درگیر اختلال روان، بلکه سایر افراد را نیز خواهد گرفت.

خدیجه باقرآبادی، روانشناس در گفت و گو با ایسنا، ابتدا به بیان تعریفی از سلامت روان پرداخت و گفت: سلامت روان برآیندی از سلامت در فکر کردن، کنترل هیجانات و احساسات و کنترل رفتار در یک فرد است و از اهمیت بسیار زیادی برخوردار می‌باشد.

وی از ارتباط مستقیم بسیاری از مشکلات جسمی با مشکلات روان یاد کرد و افزود: برخی از مشکلات جسمی منشاء روانی دارد که از آنها به عنوان مشکلات روان تنی یا «سایکوسوماتیک» یاد می‌شود. برخی بیماری‌های جسمی که هیچ دلیلی برای آن پیدا نمی‌شود، در نهایت مشخص می‌شود که ریشه روانی دارد که از جمله آنها می‌توان به برخی مشکلات قلبی، مشکلات گوارشی و … اشاره کرد.

این روانشناس یادآور شد: در عمده موارد فردی که از اختلال روان رنج می‌برد، کیفیت خواب، تغذیه و خلق و خوی او نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد. برای مثال ممکن است فرد دچار بی‌خوابی یا پُرخوابی و یا پرخوری و یا بی اشتهایی شود.

باقرآبادی بعد مهم دیگر سلامت روان در افراد را تاثیر آن بر تعاملات اجتماعی با سایر افراد عنوان کرد و ادامه داد: وقتی فرد از نوعی اختلال روانی رنج می‌برد، بر بعد اجتماعی زندگی وی و نحوه تعامل با سایر افراد نیز تاثیر خواهد گذاشت. می‌توان گفت اختلالات روانی یک عینک خراب و یا شکسته است که باعث می‌شود دید فرد نسبت به تمام واقعیت‌ها متفاوت شود و واقعیات دنیای اطراف را تحریف شده ببیند.

به گفته باقرآبادی، برخی از افرادی که دچار اختلال روان هستند تمایل به دوری گزینی و عدم ارتباط با سایر افراد جامعه دارند و این در حالیست که انسان و یک فرد که از نظر روان سالم است ذاتا اجتماعی بوده و نیاز دارد با دیگران ارتباط برقرار کند.

چرا سراغ روانشناس نمی‌رویم؟

وی یکی از مهمترین چالش‌هایی که درباره افراد درگیر اختلال روان وجود دارد را بی‌توجهی آنها به لزوم حل مشکلات روان دانست و خاطرنشان کرد: افراد وقتی دردی در بدن دارند سراغ درمان آن با کمک گرفتن از پزشک متخصص می‌روند، اما در زمینه اختلال روان کمتر به این موضوع توجه می‌کنند.

این روانشناس درباره چرایی بی‌توجهی به سلامت روان در افراد، مسائل فرهنگی را یکی از مهمترین عوامل عنوان کرد و افزود: برخی افراد این تصور نادرست را دارند که در صورت مراجعه به روانشناس برچسب می‌خورند و همین امر باعث می‌شود از مراجعه به روانشناس خودداری کنند.

باقرآبادی یادآور شد: برخی افراد می‌گویند وقتی که خودم نتوانم به خودم کمک کنم فرد دیگری هم نمی‌تواند به من کمک کند، در حالیکه این تصور اشتباه است. ما در همه امور زندگی از متخصص کار کمک می‌گیریم، همانطور که برای دوختن یک لباس به خیاط که متخصص کار است مراجعه می‌کنیم باید برای اختلالات روان نیز سراغ روانشناس و روانپزشک که متخصص کار هستند، برویم.

وی تاکید کرد: برخی از افراد هم بخاطر بار مالی سراغ روانشناس و روانپزشک نمی‌روند، در حالیکه هزینه کردن برای سلامت روان یک نوع سرمایه‌گذاری است، زیرا اگر به اختلالات روان دیر رسیدگی شود بعدها هزینه‌های مالی، جسمی و روانی دو چندانی را به فرد تحمیل خواهد کرد.

این روانشناس یکی دیگر از دلایلی که گاهی افراد از مراجعه به روانشناس خودداری می‌کنند و بیشتر بین زوجین دیده می‌شود را نگرانی از محکوم شدن و مقصر شناخته شدن دانست.

روانشناس و روانپزشک گاهی مکمل یکدیگرند

وی درباره اینکه افراد برای تخشیص اولیه یک اختلال روان باید چکار کنند نیز گفت: مرحله اول مراجعه به روانشناس است. این روانشناس است که تشخیص می‌دهد آیا فرد نیاز دارد به روانپزشک مراجعه کند و درمان دارویی بگیرد، یا نه. در برخی مواقع فرد تنها با مراجعه به روانشناس بهبود می‌یابد و نیازی به دریافت دارو ندارد.

باقرآبادی با بیان اینکه در برخی مواقع فرد به دلیل اختلال روان دچار علائم جسمی هم شده است، خاطرنشان کرد: در این صورت فرد نیازمند دریافت دارو هم هست که باید به روانپزشک مراجعه کند.

وی با بیان اینکه در برخی موارد روانشناس و روانپزشک مکمل یکدیگر هستند، گفت: از همین رو در بسیاری از مطب‌های روانپزشکی، یک روانشناس یا مشاور نیز حضور دارد.

خوددرمانی ممنوع!

باقرآبادی با بیان اینکه یکی از مشکلات مهم حوزه اختلالات روان اقدامات خودسرانه از سوی افراد از جمله مصرف برخی داروها است، گفت: این کار تنها علائم فرد را سرکوب می‌کند، زیرا بسیاری از علائم بالینی که گاهی در یک اختلال روانی شاهد هستیم، تابلو یک مشکل جدی است و ابتدا باید آن مشکل را به صورت ریشه‌ای حل کرد، نه اینکه فقط سراغ رفع علائم برویم.

وی اظهار کرد: وقتی درمان خودسرانه برای رفع علائم صورت می‌گیرد، اما مشکل به صورت ریشه‌ای حل نشده باشد، مشکل یا از جای دیگر بیرون می‌زند و یا با شدت بیشتری خود را نشان می‌دهد.