چالشهای حاشیهنشینی در کرمانشاه
پایگاه خبری رخداد غرب – شهر کرمانشاه به عنوان یکی از مراکز مهم غرب کشور، در کنار ظرفیتهای اقتصادی و فرهنگی خود، با معضلاتی نظیر حاشیهنشینی دست و پنجه نرم میکند. این پدیده، نتیجه ترکیب پیچیدهای از عوامل اجتماعی، اقتصادی و محیطی است. حاشیهنشینی در کرمانشاه نه تنها به محدودیتهای فضایی و منابع مالی بلکه به نارساییهای زیرساختی و خدمات عمومی در محلات زیر و نواحی حاشیهای نیز بازمیگردد.
حاشیهنشینی در کرمانشاه با رشد سریع جمعیت و مهاجرتهای داخلی به شدت افزایش یافته است. این وضعیت منجر به شکلگیری محلاتی با دسترسی ناکافی به خدمات بهداشتی، آموزشی و اجتماعی شده که در نهایت، کیفیت زندگی ساکنان این مناطق را تحت تأثیر قرار میدهد. محلههای محروم مانند ملاحسینی، مرادآباد، حکمتآباد، درهدراز و کرناچی، به عنوان نمونههایی از این وضعیت، نشان دهنده چالشهای جدی در زمینه تأمین نیازهای اساسی جمعیت هستند.
از منظر برنامهریزی شهری، یک رویکرد جامع و منسجم به منظور رسیدگی به مشکلات حاشیهنشینی ضروری است. این برنامهریزی باید بر اساس دادههای دقیق و تجزیه و تحلیل عمیق از وضعیت اجتماعی و اقتصادی ساکنان محلات شکل گیرد. به عبارتی دیگر، موفقیت در مبارزه با حاشیهنشینی نیازمند توجه به نیازهای خاص هر محله، شناسایی منابع محلی و مشارکت فعال جامعه در فرآیندهای تصمیمگیری است.
از طرف دیگر، نهادهای دولتی و غیردولتی باید به منظور ایجاد زیرساختهای پایدار و بهبود خدمات عمومی به طور همزمان با یکدیگر همکاری کنند. تقویت شبکههای اجتماعی و ورود به عرصههای آموزش و اطلاعرسانی نیز میتواند به بهبود وضعیت ساکنان این مناطق کمک شایانی کند.
به علاوه، تأکید بر توسعه اقتصاد محلی و اشتغالزایی در این محلات میتواند به کاهش معضلات اجتماعی و اقتصادی ناشی از حاشیهنشینی منجر شود. بهرهگیری از الگوهای موفق برنامهریزی شهری در دیگر مناطق و کشورهای در حال توسعه نیز میتواند منبع الهام و راهنمای مؤثری برای کرمانشاه باشد.
در پایان، ارتباط بین نهادهای شهری، سازمانهای غیردولتی و جامعه محلی باید به گونهای برقرار شود که نیازها و خواستههای واقعی ساکنان حاشیهها در فرآیندهای برنامهریزی شهری مورد توجه قرار گیرد. با وجود چالشهای متعدد، فرصتهایی نیز برای بهبود شرایط و ساختن آیندهای بهتر وجود دارد. اتخاذ یک رویکرد جامع و عملی میتواند به رهایی از سایه حاشیهنشینی و بهبود کیفیت زندگی در کرمانشاه منجر شود./
حبیب الماسی، کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری